Potrzeby i zadania

Czynnikami aktywizującymi człowieka do działania są jego potrzeby i zadania, jakie ma do wykonania. Działalność jest podstawową iormą regulacji stosunków między jednostką a środowiskiem. Regulacja polega na utrzymaniu równowagi po­między organizmem a środowiskiem. Jeśli równowaga zostaje zaburzona, a warunki ulegają zmianie, to organizm dąży do przy­wrócenia jej przez dostosowanie się do nowych warunków lub do ich zmiany. Powstaje więc określona potrzeba niezbędna do dobrego przystosowania się, albo wypełniania braku czegoś, co jest niezbędne organizmowi. Gdy organizm jest głodny, od­czuwa brak pokarmu, powstaje potrzeba zdobycia pożywienia, którą należy zaspokoić. Człowiek pragnący towarzystwa, potrze­bujący kontaktów z innymi osobami, poszukuje takich kontaktów. Dążenie do zaspokojenia potrzeb aktywizuje jednostkę do dzia­łania.

Potrzeby dzieli się na dwie grupy: biologiczne i psy­chiczne. Potrzeby psychiczne dzielą się z kolei na: indywi­dualne (psychologiczne) i grupowe (społeczne). Do biologicznych będą należały: potrzeba tlenu, pokarmu, płynów, snu i inne, a do psychicznych: potrzeba poznania, sukcesu, samodzielności itp. oraz potrzeba uznania, kontaktów społecznych, zmiany wrażeń i przeżyć. Te trzy ostatnie potrzeby należą do społecznych.

Potrzeby biologiczne. Zaspokojenie tych potrzeb nie­zbędne jest do utrzymania organizmu przy życiu. Potrzeby biolo­giczne są pierwotne i uważa się je za wrodzone. Zaspokojenie po­trzeb biologicznych zależy od poziomu rozwojowego i kultural­nego jednostki. Zaspokojenie potrzeby pokarmu inaczej przebiega ‚u małego dziecka, a inaczej u osoby dorosłej. Zupełnie inaczej niż człowiek zaspokaja potrzebę pokarmu zwierzę. Zwierzęta zdoby­wając pożądany pokarm muszą o niego walczyć, często bardzo brutalnie. Człowiek też walczy o pokarm, ale formy walki są inne, a zdobywa pokarm w taki sposób, jakiego wymagają nor­my społeczne.

Potrzeby psychiczne. Do tej grupy należą potrzeby indy­widualne i grupowe. Potrzeby indywidualne dotyczą każdej jed­nostki, chociaż nie dla każdej są takie same. W zależności od rozwoju i doświadczeń jednostki powstają u niej określone po­trzeby. Na pewnym etapie własnych doświadczeń jednostka może dążyć do zaspokojenia potrzeby poznania, będzie więc gromadziła wiedzę, poznawała nieznane jej dotąd przedmioty lub zjawiska. Potrzeba poznania występuje wówczas, gdy pojawia się coś no­wego, nieznanego, co warto poznać lub gdy istnieją sprzeczne relacje o danym zjawisku. Równolegle z tą potrzebą, lub nieza­leżnie od niej, mogą wystąpić potrzeby sukcesu i samodzielności. Są to ważne potrzeby i jeśli się pojawią, to niezaspokojenie ich prowadzi często do poważnych zaburzeń w psychice jednostki i w jej zachowaniu się.

Potrzeby społeczne. Należą do nich: potrzeba przynależ­ności, kontaktów społecznych, miłości, akceptacji, znaczenia. Są to bardzo ważne potrzeby i niezaspokojenie ich prowadzi do za- ” burzeń funkcjonowania osobowości. Człowiek nie żyje w oder­waniu od społeczeństwa, pragnie do niego należeć i mieć w nim swój udział. Przynależność do grupy społecznej jest niezbędna dla wszystkich. Osoba odrzucona przez grupę stara się różnymi sposobami wejść do niej z powrotem.

Dzieci, młodzież, a również i osoby dojrzałe wykazują silną potrzebę miłości. Dziecko nie kochane przez rodziców czuje się niepotrzebne, brak mu oparcia emocjonalnego, a rodzice wy­dają mu się obcy. Nie zaspokojona potrzeba miłości wywołuje różne zaburzenie w zachowaniu się jednostki, a często wywołuje poczucie osamotnienia. Jednostka nie kochana czuje wokół sie­bie pustkę i nie wie, jak ma postępować.

Każdy odczuwa potrzebę akceptacji. Pragnie być akcep­towany przez rówieśników, rodziców, nauczycieli i wychowaw­ców. Dla małego dziecka najważniejsza jest akceptacja rodziców. Akceptacji przez rówieśników i osoby dorosłe sprzyja przyjem­ny wygląd zewnętrzny, pogodne usposobienie, łatwość nawiązy­wania kontaktów z innymi. Młodzieży szczególnie potrzebna jest akceptacja, ponieważ dopiero wtedy czuje swoją wartość. Nieza­spokojenie potrzeby akceptacji przez określoną grupę, zmusza jednostkę do szukania takich kontaktów, które zaspokoją tę potrzebę. Często zdarza się, że osoba znajduje akceptację w nie­pożądanych grupach, co może prowadzić do jej wykolejenia.

Zadania. Niemniej ważnym czynnikiem pobudzającym czło­wieka do aktywności są zadania, które powinien wykonać. Są one wynikiem stosunków zachodzących między człowiekiem a oto­czeniem, uwarunkowane pełnionymi przez niego rolami. Jeśli dana jednostka jest członkiem jakiejś grupy społecznej, to obo­wiązują ją zadania stawiane przed członkami tej grupy. Zadania są zróżnicowane w zależności od pełnionej funkcji w grupie. W szkole inne zadania ma uczeń, inne nauczyciel, a jeszcze inne dyrektor szkoły. Nie wypełnienie zadań naraża jednostkę na przykrości, zaburza jej zachowanie i porządek społeczny orga­nizacji. Zadania, tak jak i potrzeby, są związane z określonym celem jaki sobie jednostka postawiła. Dążąc do osiągnięcia tego celu zaspokaja jakąś potrzebę, rozwiązując jednocześnie jakieś zadanie. Stąd ścisła łączność między potrzebami i zadaniami.

Niektóre zadania człowiek wyznacza sobie sam, dążąc do po­lepszenia własnej pozycji lub sytuacji. Podejmuje więc pracę po­zwalającą mu osiągnąć większe zarobki, aby móc urządzić sobie mieszkanie lub załatwić inne sprawy ważne dla niego. Ucznio­wie podejmują zadania w celu lepszego przygotowania się do egzaminu lub otrzymania wyższej oceny. Każda osoba ma pewne plany, dążenia, aspiracje, które realizuje poprzez wykonywanie różnorodnych zadań.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.